Een prachtig Stile Liberty-pareltje in een wat minder bekend stukje Rome!

Roma non basta una vita. Zelfs een heel leven is niet genoeg om werkelijk álles in Rome te kunnen bezichtigen en bewonderen. Maar dat betekent wel dat er bij elk bezoek nog steeds iets leuks en nieuws is om op te zoeken. Zo had ik al tijden de Villa Torlonia op mijn lijstje staan, een park ten noorden van het oude centrum, gelegen in de wijk Nomentana. En dan specifiek een van de musea in het park. Namelijk het Casina delle Civette, oftewel het Huis van de Uilen.

Want dit huis is een prachtig én schilderachtig én uniek voorbeeld van de Italiaanse Jugendstil, de Stile Liberty. En daar ben ik toevallig dól op!

Villa Torlonia – Mussolini woonde er ook nog een tijdje

De Villa Torlonia, een van de kleinste stadsparken van de metropool Rome, is een groene oase in de stad. Dit hele complex van park en verschillende gebouwen en woonhuizen was aan het begin van de vorige eeuw in handen van de familie Torlonia, een van oorsprong Franse en steenrijke adellijke bankiersfamilie. Zelfs Benito Mussolini woonde er een tijdje: in 1925 werd hij door prins Giovanni Torlonia uitgenodigd om zijn intrek te nemen in het Casino Nobile, de belangrijkste en grootste villa van het park. Giovanni verhuisde op zijn beurt naar het sprookjesachtige en tegelijkertijd ook wat duistere Casina delle Civette. Het Huis van de Uilen dus, dat qua vorm en versiering goed bleek te passen bij de wat melancholische en mysterieuze persoonlijkheid van de prins.

Ik wandelde ernaartoe via metrohalte Bologna (lijn B). Misschien was halte Policlinico sneller geweest, maar die bleek dicht vanwege werkzaamheden. Nu is het momenteel nog steeds overzichtelijk qua toeristen in Rome, maar hier kwam ik er werkelijk geen een tegen. Tussen de lage flats en pleintjes doemde plotseling een groene partij bomen en struiken op: ik hoefde alleen maar een hondeneigenaar en jogger achterna, en ik stond in de Villa Torlonia.

Zwitserse berghut in Rome

Halverwege de 19de eeuw begonnen de Torlonia’s aan de bouw van een woning op de plek waar nu het Huis van de Uilen staat. Deze romantische versie van een Zwitserse berghut deed dienst als bijgebouw van het Casino Nobile, de hoofdwoning van de familie. Het werd gebouwd aan de rand van het park en achter een kunstmatig opgeworpen heuvel, zodat de inwoners vanuit het Casino Nobile er naartoe konden ontsnappen als ze wat rust en ruimte wilden.

Het is vandaag de dag lastig voor te stellen dat men zelfs in het Casino Nobile geen rust zou kunnen krijgen. Er wandelen wat gezinnen in het park, er komen zoals gezegd wat joggers en ook fietsers voorbij, en ik zie zowaar een groepje oudere Italiaanse toeristen met makkelijk zittende broeken, heuptasjes om en petjes op en plattegrondjes in de hand. Ze zijn op zoek naar het Uilenhuis. Maar verder: er heerst een aangename stilte in het park, en ik word alleen even gestoord door een tuinman die met zijn hark tegen een hek aan stoot. Wat een verschil met Rome centrum!

Een bijzonder huis voor prins Giovanni

De oorspronkelijke vorm van de Zwitserse hut is allang niet meer zichtbaar. Onder leiding van prins Giovanni de Jongere begon men al in 1908 met verbouwen, zodat de hut langzaamaan steeds meer veranderde in een middeleeuws aandoend onderkomen. Het Casina delle Civette kreeg zijn huidige naam rond 1916, vanwege twee uilen in glas-in-lood, en het gebruik van de uil als decoratieve vorm door het gehele interieur heen.

En nu is dit bijzondere huis dus een museumwoning geworden. Verwacht geen meubels meer uit de tijd van prins Giovanni, deze zijn bij een grote brand in 1991 allemaal verloren gegaan. Maar wat je wel mag verwachten is een volkomen asymmetrisch geplaatste hoeveelheid kamers en gangen, nog altijd versierd met een indrukwekkende hoeveelheid glas-in-lood, majolicategels, stucwerk, mozaïeken, ingelegd hout, prachtig bewerkt smeedijzer en behangsels, inclusief een verzameling glas-in-lood ontwerpen uit de tijd van de Stile Liberty en Giovanni Torlonia.

Entreebewijs

Maar voordat je er in bent, moet je natuurlijk wél nog even een entreekaartje kopen. Dat gebeurt in het Casino Nobile, waar twee suppoosten hun werk maar wát serieus nemen. Eerst handen reinigen, dan temperatuur checken en de green pass scannen, en dan pas willen ze luisteren naar mijn vraag of ik ook een kaartje voor alleen het Casina delle Civette kan kopen in plaats van een toegangsbewijs voor alle musea in het park (Je kunt niet alleen het Casina delle Civette en het Casino Nobile bekijken, maar ook een ondergrondse bunker die Mussolini liet bouwen. Maar om eerlijk te zijn ben ik daar toch minder in geïnteresseerd). Ja, dat kan, alleen is de ticketverkoopster even van haar plaats. Of ik even geduld heb.

Natuurlijk, geen probleem. Na 10 minuten komt er een vrolijke mevrouw de ticketoffice binnen. Er staan ondertussen zes personen op kaartjes te wachten, waarvan er één een ansichtkaartenstandaard heeft omgegooid.
Bent u inwoner van de stad Rome? Nee? Dan geen korting.
Als ik er ‘helaas’ aan toevoeg, kijkt ze mij schamper aan en beginnen twee heren achter mij te lachen.
Ja, als toerist is Rome een feest, vertelt ze, maar als je hier woont? Dan is het een jungle! De heren achter mij herhalen het maar al te graag.

Aanrader

Jungle of niet, ik krijg mijn kaartje met het verzoek over een half uur naar het museum te gaan. Het is er niet groot, en er is zojuist al een groepje naar binnengegaan. Meteen denk ik aan de Italiaanse toeristen en hun heuptasjes. Prima, dan maar even een rondje door het park, om vervolgens in het Casina delle Civette wederom de hele riedel door te lopen: handen reinigen, temperatuurcheck en een grondig verzoek de looppijlen op de vloer te volgen.

En dat gaat verder uitstékend: een bezoek aan het Casina delle Civette is een waar feest voor liefhebbers van Stile Liberty. Ik heb ervan genoten, vooral omdat ik samen met slechts vier andere bezoekers het Casina helemaal voor mijzelf had! Zonder haast struinde ik door de verschillende woonruimtes en gangen, waar zoals gezegd de meubels niet meer staan maar het decoratieve schema en de architectuur nog altijd tot de verbeelding spreken.

Ben je geïnteresseerd in een wat minder ontdekt plekje van Rome? Vergaap je dan aan de fijne details van zwaluwen, slakken, slangen en kikkers, vleermuizen en uilen, die overal in het interieur én exterieur zijn verwerkt. En geniet daarnaast van de heerlijke rust in het groene park Villa Torlonia.

Ben jij ook een liefhebber van Stile Liberty? Bezoek dan ook eens het Quartiere Coppodè, gelegen in hetzelfde Nomentana-district.

Het Casina delle Civette is geopend van dinsdag tot en met zondag van 9.00-19.00 uur. Het museum is op maandag, 1 januari, 1 mei en 25 december gesloten. Op 24 en 31 december sluit het museum om 14.00 uur.
Je koopt de toegangskaartjes in het Casino Nobile, verderop in het park. Let op, je kunt uiterlijk een uur voor sluitingstijd nog een kaartje kopen en naar binnen.
Kijk voor meer info op de Italiaanse site (in het Engels!).

©Photo copy Maaike Raduzzi