Tijdens mijn zoektocht naar de kleine, verfijnde en verborgen musea van Rome kwam ik terecht aan de rand van de stad, vlak buiten de vermaarde Porta del Popolo. In vroegere tijden wandelden vermoeide reizigers na een fikse tocht over de Via Flaminia via deze kolos van een poort de eeuwige Stad eindelijk binnen. Daarentegen liep ik de stad juist uit, om in de rustige woonwijk achter metrohalte Flaminia op zoek te gaan naar het woonhuis en museum van de Noorse schilder Henrik Christian Andersen (1872-1940).
Binnen mum van tijd lag de drukte van de stad achter mij. Hoogstens een toeterende auto hier of een bellende Italiaan daar die de rust verstoorden. Het was wel even opletten geblazen waar precies heen te gaan, want de façades van de chique huizenblokken in deze wijk leken allemaal op elkaar, met hun roze-oranje gestucte muren en neoklassieke zuilen en friezen, en kitscherige barokke reliëfs. Tel daarbij op dat in zo’n beetje iedere tuin een enorme oleander of bougainville enthousiast in bloei stond en ruim over ieder tuinhek bloesde. Uniformiteit troef dus.
Toch vond ik de Villa Helene, de naam van Andersens studio en atelier en latere museum, na een wandeling van een minuut of tien vanaf het Piazza del Popolo. Ik was de enige bezoeker, en stoorde de twee suppoosten een beetje die achter een opklaptafeltje bij de ingang in een geanimeerd gesprek verwikkeld waren. Toch werd ik heel vriendelijk verwelkomd en kreeg een uitgebreide uitleg hoe in de verschillende zalen (in totaal twéé, 1 links van de hal en 1 rechts van de hal) te komen. Op de eerste verdieping was nu een studieruimte, waar ook tijdelijke tentoonstellingen werden gehouden. Andersens voormalige woonappartement is slechts te bezoeken op speciale dagen.
Wie was die Andersen? Niet de sprookjesboekenschrijver. De in Bergen geboren Henrik verhuisde op zeer jonge leeftijd naar de Verenigde Staten, leerde er beeldhouwen en maakte in 1893 een Grand Tour in Europa. Hij besloot in Rome te blijven wonen en opende er een studio. Naast beeldhouwen was Andersen schilder en stadsplanner. Slechts een blik op zijn enorme sculpturen maken meteen duidelijk dat Andersen verzot was klassieke beeldhouwkunst, waar hijzelf graag een zo monumentaal mogelijke draai aan gaf. Zijn werk is neoklassiek; spierwitte glanzende beelden vol dramatisch aangespannen spieren, ten hemel opgeheven armen, uitgestrekte nekken en extatische gezichtsuitdrukkingen.
Het was spanning en sensatie alom, bij zijn elkaar omhelzende dames en heren, juichende naakten met pronte tepels, steigerende paarden met gespierde borstkassen en zéér aangespannen bilpartijen. Zelfs een Doop in de Jordaan en een kussende Judas zagen er nog niet eerder zo intens uit.
Maar het toppunt vormden de blije baby’s.
De archaïsche glimlach kennen we nog wel uit de Griekse beeldhouwkunst: de ronde appelwangen, de amandelvormige ogen en de halvemaanvormige glimlach om de samengeknepen lippen. Maar wat Andersen ervan maakte, is een heel ander verhaal.
Diepliggende ogen, rimpels op het voorhoofd en de wangen en een spleet van een glimlach die meer aan een breedbekkikker deed denken dan aan een normale tevreden baby. Ik stond er even van te kijken.
Vond ik het mooi, al die sculpturen vol draaiing en beweging en spieren en intense blikken?
Om eerlijk te zijn: nee.
Wat een genot dan ook om in de tweede zaal de ogen even wat rust te kunnen gunnen dankzij de tekeningen die Andersen maakte voor zijn ‘World City’, een imaginaire utopische stad vol kunst, waar ieder mens zijn maximale potentieel kon bereiken.
Andersen liet zijn studio, appartement en werken (sculpturen, tekeningen en geschriften, met name over die Ideale Stad) in zijn testament na aan de Staat. Uiteindelijk werd er een klein museum van gemaakt.
Eerlijk is eerlijk: bezoek dit verborgen museumpje niet als je een fenomenale beeldencollectie verwacht met neoklassieke hoogtepunten a la Canova of Thorvaldsen. Maar ga vooral wel als je inzicht wil krijgen in de levenswijze van de Europeaan die rond het fin de siècle in Rome verbleef, zich liet inspireren door de Oudheid en de Barokke architectuur van deze Eeuwige Stad, en probeerde een nieuwe draai te geven aan wat Goede Kunst zou moeten en kunnen zijn.
Museo Henrik Christian Andersen, Via Pasquale Stanislao Mancini, 20, 00196 Rome.
Geopend dinsdag – zondag: 09.30-19.00 uur, maandag gesloten.
De toegang is gratis
Wil je het museum bezoeken? Kijk dan ook even op deze site:
www.polomusealelazio.beniculturali.it/index.php?it/248/museo-hendrik-christian-andersen
Geef een reactie